به گزارش روابط عمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی، فصل دوم از درس‌گفتار «روایت در کتاب مقدس» با عنوان «جستار در سیر مضمون روایت در قرآن و تورات» با تدریس صادق جمالی از هشتم شهریورماه آغاز می‌شود. این رویداد آموزشی در روزهای شنبه ساعت ۱۶:۳۰ به مدت هجده جلسه برگزار می‌شود.

چرا باید درباره روایت در کتب مقدس بدانیم؟

در سنت ادبی و هنری غرب، رجوع به بن‌مایه‌ها و الگوهای روایی عهدین، هم در مضمون و هم در شکل روایت، مسیری تعریف‌شده و تثبیت‌ شده است؛ اما در مواجهه با قرآن، عمدتاً توجه به سطح محتوای قصص محدود مانده و شیوه‌های بیانی و ساختاری قرآن کمتر مورد مداقه قرار گرفته است. این در حالی است که بازنمایی مضامین و داستان‌های قرآن بدون توجه به روایت‌پردازی و فرم بیانی آن، به آثاری ناتمام و حتی متناقض می‌انجامد، لذا درک دقیق سطوح ارتباط کلام در قرآن و به‌ویژه شناخت انواع انتقال زاویه‌دید در روایت‌های قرآنی، لازمه نزدیک‌شدن به بیان خاص قرآن و پرهیز از بازتولید الگوهای بیانی غیرقرآنی است.

در سال‌های اخیر، پرداختن به داستان‌های پیامبران و شخصیت‌های قرآنی در آثار هنری افزایش یافته، اما غالب این آثار فاقد رویکردی جامع در استخراج و به‌کارگیری روش‌های بیانی قرآن بوده‌اند و بیشتر از روایت‌های غربی عهدین تأثیر پذیرفته‌اند تا از ساختار منحصر به‌فرد قرآن. توجه صرف به نقل محتوای قرآن و بی‌توجهی به تمهیدات بیانی آن، به معنای نادیده ‌گرفتن اعجاز قرآن و محرومیت از ظرفیت‌های بیانی این متن است. بنابراین، بازشناسی شباهت‌ها و تفاوت‌های روایت در قرآن و عهدین، پیش‌نیاز فهم شیوه بیانی خاص قرآن و خلق آثار هنری متناسب با آن است.

در این درس‌گفتار از چه حرف می‌زنیم؟

برنامه جلسات بر مرور خطی تورات و قرآن بنا شده است؛ به این صورت که ابتدا تورات از سفر پیدایش و سپس قرآن بر اساس چینش مصحف شریف تا انتها، از حیث مضمونی مورد مطالعه قرار می‌گیرد. پس از اتمام هر بند یا هر سوره، موضوعات روایی آن، طبقه‌بندی و در نسبت با کلیت نظام معنایی آن بررسی خواهد شد. تلاش بر این است که ترسیم شبکۀ موضوعات و مضامین از هر یک از واحدهای معنایی، با تعمیم در سایر واحدها، در نهایت به شکلی طولی و یکپارچه در کل کتاب منجر شود.

مدرس این درس‌گفتار کیست؟

صادق جمالی دانش‌آموختۀ نقاشی از دانشکدۀ هنرهای زیبای دانشگاه تهران و مستندسازی از دانشگاه صداوسیماست. بررسی نحوه انتقال نقطۀ دید (POV) در ساختار قَصصی قرآن، عنوان پایان‌نامۀ اوست. صادق جمالی هم‌اکنون، مدیر میز قرآن و هنر پژوهشکدۀ فرهنگ و هنر اسلامی است. تدریس زبان و ادبیات عربی، تدریس هنر، طراحی گرافیک، نقاشی دیواری و تصویرسازی از مشغولیت‌های دیگر اوست.

این درس‌گفتار برای چه کسانی مناسب است؟

شرکت در این درس‌گفتار برای تمام کسانی که به حوزۀ روایت‌پژوهی در قرآن علاقه‌مندند مفید است. علاوه بر این هنرمندان علاقه‌مند به واکاوی شکلی و بیانی روایت در قرآن، دانشجویان علاقه‌مند به مباحث زیباشناسانه و پژوهش‌های روایت‌شناسانه در قرآن، دست‌اندرکاران حوزۀ ساخت آثار قرآنی، نویسندگان، فیلمسازان، طراحان و تصویرسازان فعال در عرصه هنر دینی و علاقه‌مندان به حوزۀ مواجهۀ ادبی با قرآن و کتاب مقدس مخاطبان اصلی این درس‌گفتار به شمار می‌روند.

شیوه اجرایی کلاس چگونه است؟

فصل دوم این درس‌گفتار در امتداد فصل اول، در ۱۸ جلسه حضوری و مجازی و به شکل بازخوانی متن (قرآن و تورات) و استخراج الگوهای روایتی از آن برگزار خواهد شد. در این فصل به موضوعات زیر پرداخته می‌شود:

• مرور مضامین اسفار خمسۀ تورات
• ختم موضوعی قرآن کریم و مرور خطی داستان‌های قرآن با رویکرد سوره‌ای
• بررسی نسبت روایت‌های تورات با ساختار ادبی و ارتباطی هر یک از اسفار
• بررسی نسبت روایت‌های قرآن با ساختار ادبی و ارتباطی هر یک از سوره‌ها (رابطۀ عرضی)
• توجه به پراکنش روایت‌ها در سوره‌ها (رابطۀ طولی)
• تلاش برای استخراج دستگاه حاصل از ضرب رابطۀ طولی و رابطۀ عرضی روایت‌ها

علاقمندان برای ثبت‌نام و کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند در پیام‌رسان‌های بله، ایتا، واتساپ و تلگرام به شماره ۰۹۹۱۴۵۴۰۲۴۲ پیام ارسال کنند.